دوره 9، شماره 3 - ( Jul- Sep 1399 )
جلد 9 شماره 3 صفحات 171-159 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Nasirzadeh M, Abdolkarimi M, Asadollahi Z, Hashemian M. Investigating Factors Effect on Fruit and Vegetable Consumption: Applying Social Cognitive Theory. JCHR 2020; 9 (3) :159-171
URL: http://jhr.ssu.ac.ir/article-1-560-fa.html
URL: http://jhr.ssu.ac.ir/article-1-560-fa.html
نصیرزاده مصطفی، عبدالکریمی مهدی، اسدللهی زهرا، هاشمیان مریم. بررسی عوامل موثر بر مصرف میوه و سبزی: کاربرد نظریه شناختی اجتماعی. مجله تحقیقات سلامت. 1399; 9 (3) :159-171
مصطفی نصیرزاده1 
، مهدی عبدالکریمی2 ، زهرا اسدللهی3 ، مریم هاشمیان* 4
، مهدی عبدالکریمی2 ، زهرا اسدللهی3 ، مریم هاشمیان* 4
1- گروه آموزش بهداشت و ارتقا سلامت ، دانشکده بهداشت ، مرکز تحقیقات محیط کار ، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان ، رفسنجان ، ایران
2- گروه آموزش بهداشت و ارتقا سلامت ، دانشکده بهداشت ، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان ، رفسنجان ، ایران
3- گروه اپیدمیولوژی و آمار زیستی ، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان ، رفسنجان ، ایران
4- گروه آموزش بهداشت و ارتقا سلامت ، دانشکده بهداشت ، کمیته تحقیقات دانشجویی ، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان ، رفسنجان ، ایران ،m.hashemian183@yahoo.com.
2- گروه آموزش بهداشت و ارتقا سلامت ، دانشکده بهداشت ، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان ، رفسنجان ، ایران
3- گروه اپیدمیولوژی و آمار زیستی ، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان ، رفسنجان ، ایران
4- گروه آموزش بهداشت و ارتقا سلامت ، دانشکده بهداشت ، کمیته تحقیقات دانشجویی ، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان ، رفسنجان ، ایران ،
چکیده: (3168 مشاهده)
مقدمه: مصرف منظم میوه ها و سبزیجات از شاخصهای مهم و پیشگیری کننده از بروز چاقی، اختلالات و بیماری هاست. مطالعه حاضر ﺑــﺎ ﻫــﺪف شناسایی تعیین کننده های مصرف میوه و سبزی مبتنی بر نظریه شناختی اجتماعی در دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول انجام پذیرفت.
روش بررسی: تحقیق توصیفی مقطعی حاضر به روش تصادفی چند مرحله ای در میان 264 نفر از دانش آموزان دختر متوسطه اول شهر رفسنجان انجام پذیرفت. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه دموگرافیک، پرسشنامه بسامد مصرف میوه و سبزی هفت روزه و پرسشنامه عوامل مؤثر بر مصرف میوه و سبزی بر اساس سازه های نظریه شناختی اجتماعی بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-16 و آزمون‌های آماری تی مستقل، همبستگی پیرسون، آنالیز واریانس یک‌طرفه و آنالیز رگرسیون خطی چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت.
یافته ها: میانگین دریافت روزانه میوه و سبزی در دختران نوجوان به ترتیب 3.43 و 2.30 واحد در روز بود. در تحلیل رگرسیون خطی چندگانه، عوامل محیطی و مهارت رفتاری با میزان مصرف میوه رابطه معنی داری داشت. علاوه بر این ارتباط مهارت رفتاری و تقویت اجتماعی با میزان مصرف سبزی معنی دار بود (P<0.05). در مجموع، سازه های نظریه شناختی اجتماعی 7.1 درصد از تغییرات میزان مصرف میوه و 9.8 درصد از تغییرات میزان مصرف سبزی را تبیین کردند.
نتیجه گیری: میانگین دریافت روزانه میوه و سبزی کمتر از مقدار توصیه شده بود. لذا پیشنهاد می گردد مطالعات مداخله ای آینده مبتنی بر سازه های نظریه شناختی اجتماعی با تأکید بر عوامل محیطی و مهارت رفتاری طراحی و اثرات آن بررسی گردد.
روش بررسی: تحقیق توصیفی مقطعی حاضر به روش تصادفی چند مرحله ای در میان 264 نفر از دانش آموزان دختر متوسطه اول شهر رفسنجان انجام پذیرفت. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه دموگرافیک، پرسشنامه بسامد مصرف میوه و سبزی هفت روزه و پرسشنامه عوامل مؤثر بر مصرف میوه و سبزی بر اساس سازه های نظریه شناختی اجتماعی بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-16 و آزمون‌های آماری تی مستقل، همبستگی پیرسون، آنالیز واریانس یک‌طرفه و آنالیز رگرسیون خطی چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت.
یافته ها: میانگین دریافت روزانه میوه و سبزی در دختران نوجوان به ترتیب 3.43 و 2.30 واحد در روز بود. در تحلیل رگرسیون خطی چندگانه، عوامل محیطی و مهارت رفتاری با میزان مصرف میوه رابطه معنی داری داشت. علاوه بر این ارتباط مهارت رفتاری و تقویت اجتماعی با میزان مصرف سبزی معنی دار بود (P<0.05). در مجموع، سازه های نظریه شناختی اجتماعی 7.1 درصد از تغییرات میزان مصرف میوه و 9.8 درصد از تغییرات میزان مصرف سبزی را تبیین کردند.
نتیجه گیری: میانگین دریافت روزانه میوه و سبزی کمتر از مقدار توصیه شده بود. لذا پیشنهاد می گردد مطالعات مداخله ای آینده مبتنی بر سازه های نظریه شناختی اجتماعی با تأکید بر عوامل محیطی و مهارت رفتاری طراحی و اثرات آن بررسی گردد.
فهرست منابع
1. World Health Organization (WHO), Global Strategy on Diet, Physical Activity and Health. Promoting Fruit and Vegetable Consumption Around the World. World Health Organization. 2018.
2. World Health Organization (WHO). Global, Newsroom, Healthy diet, Key facts. World Health Organization. 2019.
3. Gold A, Larson M, Tucker J, et al. Classroom Nutrition Education Combined with Fruit and Vegetable Taste Testing Improves Children's Dietary Intake. Journal of School Health. 2017; 87(2): 106-113. [DOI:10.1111/josh.12478]
4. Godrich SL, Davies CR, Darby J, et al. Strategies to Address the Complex Challenge of Improving Regional and Remote Children's Fruit and Vegetable Consumption. Journal Nutrients. 2018;10(11): 1603. [DOI:10.3390/nu10111603]
5. Abbasian F, Omidvar N, Bondarianzadeh D, et al. Effect of a School-based Intervention Based on Social Cognitive Theory on Fruit and Vegetable Consumption in Middle School Students in Tehran. Journal of Hayat. 2012; 17 (4): 73-84. [Persian]
6. Moeini B, Taheri M, Roshanaei Gh, et al. High School Girl's Adherence to 5-a-Day Serving's Fruits and Vegetables: An Application Theory of Planned Behavior. Journal of Education and Community Health. 2014; 1(2): 10-19. [Persian] [DOI:10.20286/jech-010210]
7. Fallahzadeh H, Farahmand Z, Mohammadi F, et al. A Survey on the Relation between Consumption of Fruit and Vegetables and Depression, Anxiety and Stress in Students of Shahid Sadoughi University of Medical Sciences. The Journal of Toloo-e-Behdasht. 2015; 13(5): 141-152. [Persian].
8. Kargarnovin Z, Pourghassem Gargari B, Ranjbar F, et al. The Association of Food Groups with Major Depression in Adult Women Resident in Tabriz. Journal Urmia University of Medical Sciences. 2014; 24 (11): 872-882.[Persian].
9. Husseini AS, Jalali SM. The Study of the Relationship between Diet and Depression in Adults. Journal Fundamentals Mental Health. 2016; 18(Special Issue): 365-373.
10. Khani JA, Hatami M, Zarei S, et al. Investigating the Effect of Educational Program Based on Precede Model on the Consumption of Fruits and Vegetables in High School Girl Students of Fasa City. Journal of Fasa University of Medical Sciences. 2017; 7 (3): 361-370.
11. World Health Organization (WHO), 10 Facts on Obesity 2017.World Health organization; 2017.
12. Saffari M, Shojaeizadeh D, Ghofranipour F, et al. Theories, Models and Methods of Health Education and Health Promotion. AsareSobhan Publication, Tehran, Iran 2012: 100-111. [Persian]
13. Sharma M, Romas J. Theoretical Foundations of Health Education and Health Promotion. Published by Jones & Bartlett Publishers, Sudbury, usa: 2017.
14. Beiranvandpour N, Karimi-Shahanjarini A, Rezapur Shahkolai F, et al. Factors Affecting the Consumption of Fast Foods among Women Based on the Social Cognitive Theory. Journal of Education and Community Health. 2014; 1(1): 19-26. [Persian].
15. Glanze K, Rimer BK, Viswanath K. Health Behavior and Health Education: Theory, Reserch, and Practice. 5th ed. San Francisco, CA: Jossey-Bass publishers; 2015: 161-185.
16. Rakhshandehroo S. Application of Social Cognitive Theory to Determine Factors Associated with Fruit and Vegetable Consumption among Adolescents Tehran: A Cross-Sectional Study of Psychometrics: [PhD thesis]. School of Public Health Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, 2013. [Persian]
17. Mirkarimi SK, Berdi Ozoni Doji R, Honarvar MR, et al. Correlation between Physical Activities, Consumption of Fruits and Vegetables and Using Social Cognitive Theory Constructs in Obese or Overweight Women Referring to Health Centers in Gorgan. Jorjani Biomedical Journal 2017; 5(1): 42-52. [Persian]
18. Heshmati H, Khajavi S, Alizadehsiuki H. An Investigation of the Perceived Barriers of Fruit and Vegetable consumption among Female High School Students in Gochan. Journal Torbat Heydariyeh University of Medical Sciences. 2014; 1(4): 67-77. [Persian]
19. Mirghafourvand M, Mohammad Alizadeh Charandabi S, Tavananezhad N, et al. Prevalence of Abnormal Body Mass Index in Adolescents in the City of Sanandaj and Its Socio-Demographic Predictors. Journal Ilam University of Medical Sciences. 2014; 22(1): 119-129. [Persian]
20. Najimi A, Ghaffari M, Alidousti M. Social Cognitive Correlates of Fruit and Vegetables Consumption Among Students: A Cross-Sectional Research. Pajoohandeh Journal. 2012; 17(2): 81-86. [Persian]
21. Hashemi B, Omidvar N, Bondarianzadeh D, et al. Effect of A Family-Based Intervention Based on Social-Cognitive Theory on Fruit And Vegetable Intake of Middle School Female Students In A District of Tehran. Hakim Research Journal 2012; 15(1): 44- 52. [Persian]
22. Rakhshanderou S, Ramezankhani A, Mehrabi Y, et al. Fruit and Vegetable-related Skill of Tehranian Adolescents: a Cross-sectional Study. Journal Health System Research. Health Education supplement. 2014; 9(14): 1765-1773. [Persian]
23. Hass J, Hartmann M. What Determines the Fruit and Vegetables Intake of Primary School Children?-An Analysis of Personal and Social Determinants. Appetite. 2018; 120: 82-91. [DOI:10.1016/j.appet.2017.08.017]
24. Ramezankhani A, Tavassoli E, Babaei Heydarabadi A, et al. Association between Social Cognitive Theory Constructs and Fruit and Vegetable's Consumption in Adolescent Girls. International Journal of Pediatrics. 2017; 5(5): 4889-4898.
25. Woo T, Lee K-H. Factors Affecting Vegetable Preference in Adolescents: Stages of Change and Social Cognitive Theory. Synapse Koreamed, Nutrition Research and Practice. 2017; 11(4): 340-346. [DOI:10.4162/nrp.2017.11.4.340]
26. Zamanian M, Pak seresht M R, Holakoei naeini K, et al. Determinants of Fruit and Vegetable Consumption Among People in the Age Range of 18-70 Years in Arak, Iran. Journal of School of Public Health and Institute of Public Health Research. 2013; 11(1): 85-98. [Persian]
27. Hashemian M, Abdolkarimi M, Asadollahi Z, et al. Determinants of Physical Activity among Middle School Girl Students in Iran Based on Social Cognitive Theory in 2018. International Journal of Ayurvedic Medicine. 2019; 10(3): 282-288.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution 4.0 International License قابل بازنشر است. |
