چکیده
مقدمه: طی نیم قرن اخیر تمام شاخص­های مرگ‏ومیر دلالت بر کاهش سریع و مستمر مرگ‏ومیر در کشور دارند همراه با کاهش سطح مرگ و میر، گذار همه جانبه­ای از مرگ ومیر ناشی از بیماری های همه­گیر و واگیردار و دیگر بیماری­های حاد و همچنین مرگ ومیر مادران و حول و حوش تولد به مرگ ومیر ناشی از بیماری­های مزمن مربوط به شیوه زندگی و سالخوردگی بوجود آمد.
روش بررسی: در این مطالعه، مراحل گذار اپیدمیولوژیک در کشور با تاکید بر مرحله سوم گذار، مورد بررسی قرار گرفته و نهایتا به پیش بینی روند آن در دهه های آینده پرداخته شده است.
یافته­ها: نتایج نشان می دهد که حداقل در دو دهه اخیر کشور در مرحله سوم گذار اپیدمیولوژیک قرار داشته است زیرا سهم عمده ای از مرگ و میرها را بیماری های مزمن بویژه بیماری های قلبی عروقی تشکیل داشته است و امیدزندگی در بدو تولد به حدود 70 سال رسیده است. همچنین نشانه هایی از مرحله چهارم گذار در کشور طی سالهای اخیر مشاهده شده است زیرا با افزایش سهم بیماری های مزمن، میانگین سن مرگ و میر نیز افزایش قابل توجهی داشته است.
نتیجه­گیری: پویایی گذار اپیدمیولوژیک و تغییرات علل مرگ و میر را باید با توجه به سایر مولفه های جمعیتی در نظر گرفت. کاهش سطح مرگ و میر، تغییرات مربوط به باروری و در نتیجه آن، تغییرات ساختار سنی از جمله عواملی است که بر گذار اپیدمیولوژیک در کشور تاثیر گذاشته و در سالهای اخیر نیز تاثیرگذار خواهد بود.
واژگان کلیدی: گذار اپیدمیولوژیک، امید زندگی در بدو تولد، علل مرگ و میر، پویایی جمعیت