دوره 11، شماره 2 - ( 4-1401 )
جلد 11 شماره 2 صفحات 125-117 |
برگشت به فهرست نسخه ها
اعظم علیزاده* 
1، پروانه دانش2 ، امیر ملکی2 ، فاطمه جواهری3
1، پروانه دانش2 ، امیر ملکی2 ، فاطمه جواهری3
1- گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. ، a-alizadeh@pnu.ac.ir
2- گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
3- گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
2- گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
3- گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
چکیده: (1188 مشاهده)
چکیده
مقدمه: دیابت یکی از بیماری های مزمنی است که باعث بروز سایر بیماری های مزمن می شود. بروز آن در جوامع مختلف از جمله ایران رو به افزایش است. این مطالعه با هدف بررسی تفاوت های جنسیتی در بروز دیابت نوع 2 و عوامل روانی اجتماعی مرتبط با آن انجام شد.
روش کار: این مطالعه مقطعی در سال 1398 در بین افراد 20 تا 60 سال انجام شد. تمامی 600 شرکت کننده، متاهل و ساکن کرمان بودند. با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای، 300 مرد و 300 زن انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه و شامل 3 بخش بود: متغیرهای جمعیت شناختی - اجتماعی، متغیر سبک زندگی سالم و متغیر استرس ادراک شده. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از آمار توصیفی، آزمون لامدا، آزمون تی دو نمونه مستقل و رگرسیون لجستیک باینری انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS 23 استفاده گردید. سطح معناداری پژوهش 05/ =0 p در نظر گرفته شد.
یافته ها: میانگین (انحراف معیار) نمره فعالیت بدنی زنان به طور معنی داری پایین تر از مردان بود: (7.6 (2.3) در مقابل 8.2 (2.7) (P=0.006) . در همین راستا، میانگین نمره (انحراف معیار) رژیم غذایی سالم در بین زنان به طور معناداری بیشتر از مردان بود: (18.6 (3) در مقابل 18 (2.4)، (P<0.001) . میزان اجتناب از مصرف دخانیات و الکل در بین زنان به طور معنی‌داری بیشتر از مردان بود: (19.4 (1.3) در مقابل 17.9 (2.6)، (P<0.001 . نتایج رگرسیون لجستیک چندگانه نشان داد که در گروه زنان، شانس ابتلا به دیابت با سطح استرس ادراک شده (OR=1.21)، سطح فعالیت های ورزشی (OR=0.48) و تحصیلات رابطه معناداری دارد. سطح تحصیلات و رژیم غذایی سالم نیز تاثیر معنی داری بر شانس ابتلای مردان به دیابت دارد (به ترتیب 63/0 =OR 63/0 و 35/1).
نتیجه‌گیری: ازبین شاخص‌های سبک زندگی سالم، انجام ورزش و فعالیتهای بدنی در زنان و داشتن رژیم غذایی سالم در مردان در پیش‌بینی خطر ابتلا به دیابت مؤثر بود. همچنین میزان استرس اجتماعی ادراک شده، یکی از مهمترین عوامل در ایجاد دیابت فقط در زنان بود. بنابراین، شناخت عوامل مؤثر بر دیابت در مردان و زنان به طور جداگانه بسیار مهم است. این امر می تواند ابزار تحلیلی مناسبی برای جامعه شناسان و محققین سلامت در شناخت و تمرکز بر این معضل و همچنین برای سیاست گذاران سلامت در جهت کاهش و کنترل عوامل زیان آور باشد.
فهرست منابع
1. World Health Organization.2021. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diabetes.2021(WHO, 2021).
2. IDF DIABETES ATLAS Ninth edition.2019. Available from: https://www.diabetes atlas.org/upload/resources/material/20200302_133351_IDFATLAS9e-final-web.pdf.
3. https://behdasht.gov.ir
4. Esteghamati A, Larijani B, Aghajani MH, Ghaemi F, Kermanchi J, Shahrami A, et al. Diabetes in Iran: prospective analysis from first Nationwide diabetes report of National Program for prevention and control of diabetes (NPPCD- 2016). Sci Rep. 2017;7(1): 34-61. [Persian] [DOI:10.1038/s41598-017-13379-z]
5. Alizadeh, Mahasti, Ghanbari. Study of the relationship between lifestyle and social factors in diabetic patients, health image. 2018; 9 (2): 115-108. [Persian]
6. Cockerham, W.C. Bourdieu and an Update of Health Lifestyle Theory, In Cockerham,W.C. (ed) Medical Sociology on the Move. London: Springer.2013. [DOI:10.1007/978-94-007-6193-3]
7. Roglic G, Unwin N, Bennett PH, Mathers C, Tuomilehto J, Nag S, et al. The burden of mortality attributable to diabetes: realistic estimates for the year 2000. Diabetes Care. 2005; 28(9):2130-5. [DOI:10.2337/diacare.28.9.2130]
8. Ahmadi, Yaghoub, Hossein Mohammadzadeh, Simin Ali Zamani. The relationship between capital types and health-centered lifestyle in women in Sanandaj. Social Welfare Quarterly.2016;16 (61): 23-42. [Persian]
9. Williams ED, Magliano DJ, Tapp RJ, Oldenburg BF, Shaw JE. Psychosocial Stress Predicts Abnormal Glucose Metabolism: The Australian Diabetes, Obesity and Lifestyle (AusDiab) Study. Ann. Behav. Med. 2013;46: 62-72. [DOI:10.1007/s12160-013-9473-y]
10. Joshua J. J , Golden S H. Cortisol dysregulation: the bidirectional link between stress, depression, and type 2 diabetes mellitus. Ann N Y Acad Sci. 2017; 4(1): 20-34. [DOI:10.1111/nyas.13217]
11. Stults-Kolehmainen, M.A., Sinha, R. The Effects of Stress on Physical Activity and Exercise.Sports Medicine . 2014; 44(2): 81-121. [DOI:10.1007/s40279-013-0090-5]
12. Bergmann N, Gyntelberg F, Faber J. The appraisal of chronic stress and the development of the metabolic syndrome: a systematic review of prospective cohort studies. Endocr Connect.2014; 3(2): 55-80. [DOI:10.1530/EC-14-0031]
13. Novak M, Bjorck L, Giang KW, Heden-Stahl C, Wilhelmsen L, Rosengren A. Perceived stress and inci-dence of type 2 diabetes: a 35-year follow-up study of middle-aged Swedish men. Diabet Med. 2013; 30(2) :8-16. [DOI:10.1111/dme.12037]
14. Walsh R.lifestyle and Mental Health. American Psychologist. 2011; 66(7): 392-579. [DOI:10.1037/a0021769]
15. Tracey ML, McHugh SM, Buckley CM, Canavan RJ, Fitzgerald AP, Kearney PM. The prevalence of type 2 diabetes and related complications in a nationally representative sample of adults aged 50 and over in the Republic of Ireland. Diabet Med. 2016; 33(4):441-445. [DOI:10.1111/dme.12845]
16. Nordstrom A, Hadrevi J, Olsson T, Franks PW, Nordstrom P. Higher prevalence of type 2 diabetes in men than in women is associated with differences in visceral fat mass. J Clin Endocrinol Metab . 2016 ; 101(10):3740-3746. [DOI:10.1210/jc.2016-1915]
17. Centers for Disease Control and Prevention National Diabetes Statistics Report.2019. Available from: www.cdc.gov/diabetes/pdfs/data/statistics/national-diabetes-statistics-report.pdf.
18. Mirzaei M, Rahmaninan M, Ali Dehghani tafti A,. Nadjarzadeh A, BMC Public Health. 2020; 20:166.
https://doi.org/10.1186/s12889-020-8267-y [DOI:10.1186/s12889-020-8267-y [Persian]]
19. Moghimi-Dehkordi B, Safaee A, Vahedi M, Pourhoseingholi A, Pourhoseingholi M, Ashtari S, et al. Overweight and obesity and related factors in urban Iranian population aged between 20 to 84 years. Ann MedHealth Sci Res.2013;3(2):171-6.
https://doi.org/10.4103/2141-9248.113656 [DOI:10.4103/2141-9248.113656. [Persian]]
20. Mueller,J ohn Hery, Schuessler K.F, Costner H.K. Statistical Reasoning in Sociology. Translated by Houshang Naibi. 6rd ed.Tehran: Ney Publication.2015; 447-447.[Persian]
21. Ghaderi M, Maleki A, Haghjoo M. The Role of Social Capital in Promoting Healthy Lifestyle among People with Vascular Disease. Journal of Cardiovascular Nursing. 2015; 4(2): 24-35. [Persian]
22. Atlas of Diseases, Ministry of Health Publications.2019. [Persian]
23. Navipour, E and et al. Prediction of factors associated with type 2 diabetes using logistic regression. Journal of Knowledge and Health.2017; 12( 2). [Persian]
24. Zareipour, Morad Ali, Khair Mohammad Jadgal .Evaluation of the relationship between perceived stress and blood sugar levels in patients with type 2 diabetes. Journal of Health Rahavard. 2015; 2(4):130-138. [Persian]
25. Riazi A, Pickup J, Bradley C. Dailystress and glycaemic control in Type 1diabetes: individual differences in magnitude, direction, and timing of stressreactivity.Diabetes research and clinicalpractice.2004 ;66(3):237-44. [DOI:10.1016/j.diabres.2004.04.001]
26. Davazdah Emami, Mohammad .Hassan et al. The effectiveness of cognitive-behavioral stress management training on blood sugar control and depression in type 2 diabetic patients." Iranian Journal of Endocrinology and Metabolism, Shahid Beheshti University of Medical Sciences and Health Services, 2011; 11(4): 392-385. [Persian]
27. Elstad E. Living with Ma'I Suka. individual, familial, cultural, and environmental stress among patients with type 2 diabetes mellitus and their caregivers in American Samoa. J Prev Chronic Dis. 2008; 5(3) : 79-84.
28. Harris ML, Oldmeadow C, Hure A, Luu J, Loxton D, Attia J . Stress increases the risk of type 2 diabetes onset in women: A 12-year longitudinal study using causal modelling. PLoS ONE. 2017; 12(2). doi:10.1371/journal pone.0172126. [DOI:10.1371/journal.pone.0172126]
29. Damari B, Almadani SH, Hajebi A, Salehi Shahrabi N. Promoting Mental Health in Workplaces of Iran; Reviewing Present Status and Future Approaches. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology.2019; 25(2): 122-135. [Persian] [DOI:10.32598/ijpcp.25.2.122]
30. Edenfield, T. M., & Blumenthal, J. A. Exercise and stress reduction. In R. J. Contrada & A. Baum (Eds.), The handbook of stress science: Biology, psychology, and health .Springer Publishing Company. 2011;301-319.
31. Tale, Azar,et al. Evaluation of socio-economic factors in type 2 diabetic patients and disease-related outcomes in affiliated hospitals. 2010;10(2). [Persian]
32. Mahmoudi, H, et al.Study of health literacy and its relationship with the consequences of diabetes in patients with type 2 diabetes. Journal of Urmia School of Nursing and Midwifery, 201312(1). [Persian]
33. McCleary-Jones V. Health literacy and its association with diabetes knowledge, self-efficacy and disease self-management among African Americans with diabetes mellitus. ABNF J. 2011; 22(2):25-
34. Rahimi et al. The level of knowledge and practice about self-care in diabetic patients in Kermanshah, Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences. 2015;14(2) . [Persian]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution 4.0 International License قابل بازنشر است. |