مقدمه و هدف: مطالعات اخیر در مورد مرگ‌ومیر در ایران آشکارا بر این نکته تأکید کرده‌اند که طی سه دهه گذشته بیماری‌های قلبی- عروقی، حوادث غیر عمدی و سرطان‌ها به عنوان سه علت عمده‌ی کاهش عمر ایرانیان، نقش‌آفرینی کرده‌اند. این مقاله در تلاش است تا چنین نقشی را در الگوی مرگ‌ومیر کشور در سال 1389 مطالعه کند.

روش کار: تعداد موارد مرگ ثبت‌شده بر حسب سن و جنس و توزیع مرگ بر حسب علت در کشور برای سال 1389 از نظام ثبت مرگ وزارت بهداشت اخذ شده و برای کسب اطلاع از جمعیت در معرض، از جمعیت پیش­بینی شده توسط مرکز آمار استفاده شده است. تحلیل داده‌ها به وسیله جدول عمر چندکاهشی و روش تجزیه کیتاگاوا انجام شده است.

نتایج: یافته‌ها نشان می‌دهد که سه علت عمده مرگ، مسؤول کاهش حدود 13 سال از عمر مردان و زنان است. نتایج جزیی‌تر، بیان‌گر این است که بیماری‌های قلبی- عروقی، سرطان ها و سپس حوادث غیر عمدی سهم بیش‌تری در این کاهش داشته‌اند و نقش حوادث غیر عمدی در کاهش امید زندگی مردان، پررنگ‌تر از زنان است. در مورد حوادث غیرعمدی، سهم گروه های سنی میانی مخصوصا در مردان در این کاهش مهم است، اما در بیماری های قلبی عروقی و سرطان ها، سهم گروه های سنی پایانی چشم گیر است.

نتیجه‌گیری: توجه ویژه به عوامل خطر مربوط به بیماری‌های قلبی- عروقی در هر دو جنس و حوادث غیر عمدی در سطح مردان  برای کاهش سطح مرگ‌ومیر و در نهایت افرایش امید زندگی کشور ضروری است.